Υπάρχουν ειδήσεις που δεν αποκαλύπτουν γεγονότα, αλλά τρόπους. Τρόπους σκέψης, μεθόδους λειτουργίας, συγκεκριμένα κέντρα κατεύθυνσης. Η περίπτωση της αθώωσης του Δημήτρη Γιαννακόπουλου από τον Αθλητικό Δικαστή του ΕΣΑΚΕ είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Το γνωστό μέσο, που χρόνια τώρα έχει μετατρέψει τον οπαδισμό σε πολιτική τακτική, παρουσίασε τότε την είδηση με τίτλο «Διασυρμός για Ολυμπιακό – Απαλλάχθηκε ο Γιαννακόπουλος». Δεν μπήκε καν στον κόπο να αναφέρει ποιος ήταν ο άνθρωπος που πήρε την απόφαση. Δεν το χρειάστηκε. Γιατί το ζητούμενο δεν ήταν η ενημέρωση. Ήταν η εικόνα. Ο συμβολισμός. Το «ο Γιαννακόπουλος νίκησε – ο Ολυμπιακός διασύρθηκε».
Ο δικαστής που «δικαίωσε» τον Γιαννακόπουλο
Μόνο που τώρα, λίγες ημέρες μετά, η πραγματικότητα αποκαλύπτεται πιο ηχηρά απ’ όσο θα ήθελαν. Ο Αθλητικός Δικαστής που τότε «δικαίωσε» τον Γιαννακόπουλο, είναι ο ίδιος που εδώ και χρόνια αρθρογραφεί και σχολιάζει κατά του Ολυμπιακού και των ιδιοκτητών του, υπερασπιζόμενος με πάθος τον Δημήτρη Γιαννακόπουλο. Ο ίδιος που ειρωνευόταν παίκτες του Ολυμπιακού γράφοντας «μπορούν να το κάνουν λάβαρο το «κερδίσαμε τρία δεκάλεπτα τη Ρεάλ». Ο ίδιος που χλεύαζε τη διοίκηση με φράσεις του τύπου «φέρνεις κορυφαίο παίκτη και ασχολείσαι με τον Παναθηναϊκό – χαίρε κόμπλεξ αμέτρητο». Ο ίδιος που αποκαλούσε τις δηλώσεις των Αγγελόπουλων «παραμύθια». Ο ίδιος που, σε κάθε ευκαιρία, έβρισκε τον τρόπο να μειώσει τον Ολυμπιακό και να εξυψώσει τον Γιαννακόπουλο.
Η «λεπτομέρεια» που ξέχασαν να αναφέρουν
Αυτός, λοιπόν, ήταν ο δικαστής. Και αυτός ήταν που απάλλαξε τον Γιαννακόπουλο.
Κι όμως, το μέσο που φρόντισε να διατυμπανίσει τη δήθεν «δικαστική συντριβή του Ολυμπιακού», δεν θεώρησε χρήσιμο να αναφέρει αυτή τη μικρή λεπτομέρεια. Γιατί θα χαλούσε η εικόνα. Θα χάλαγε το αφήγημα. Κι εκεί βρίσκεται το πραγματικό πρόβλημα: η δημοσιογραφία που δεν ενημερώνει, αλλά κατασκευάζει εντυπώσεις. Η δημοσιογραφία που λειτουργεί όχι ως παρατηρητής, αλλά ως εκτελεστικό όργανο ενός επικοινωνιακού μηχανισμού.
Όταν η προπαγάνδα βαφτίζεται ρεπορτάζ
Ο τρόπος που παρουσιάστηκε η υπόθεση είναι το πιο καθαρό παράδειγμα του πώς λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός. Παίρνει ένα γεγονός, το βάφει με το χρώμα που εξυπηρετεί, του δίνει τίτλο και το παραδίδει έτοιμο στο κοινό που έχει μάθει να διαβάζει ό,τι θέλει να πιστεύει. Και κάπως έτσι, μια απόφαση με καθαρά θεσμική σημασία μετατρέπεται σε πανηγυρικό εργαλείο προπαγάνδας. Και κάπως έτσι, μια «αθώωση» γίνεται «διασυρμός», γιατί απλώς έτσι βολεύει το αφήγημα.
Ένας καθρέφτης του τρόπου που λειτουργούν
Η υπόθεση του Νικήτα Βελία που ανέδειξε η ΚΑΕ Ολυμπιακός, δεν είναι απλώς ένα μεμονωμένο περιστατικό. Είναι καθρέφτης. Δείχνει πώς στήνονται οι ισορροπίες, πώς αναπαράγονται τα ίδια μοτίβα, πώς η επικοινωνιακή μηχανή ενός μέσου έχει αναλάβει τον ρόλο να επιβεβαιώνει ό,τι συμφέρει το στρατόπεδο που υπηρετεί. Όχι να ελέγχει, αλλά να δικαιολογεί. Όχι να ρωτά, αλλά να προπαγανδίζει. Όχι να ενημερώνει, αλλά να κατευθύνει.
Ο πραγματικός διασυρμός
Γι’ αυτό και η αποκάλυψη για τον Αθλητικό Δικαστή δεν εκθέτει μόνο τον ίδιο. Εκθέτει όσους πανηγύριζαν μαζί του. Όσους παρουσίασαν την προκατάληψη ως δικαίωση. Όσους επιχείρησαν να πείσουν ότι η σιωπή και η συστηματική παραπληροφόρηση μπορούν να σταθούν πάνω από τα γεγονότα. Δεν διασύρθηκε ο Ολυμπιακός. Διασύρθηκε η αλήθεια. Και μαζί της, ένα ολόκληρο δίκτυο που νόμιζε πως θα παραμένει για πάντα στο απυρόβλητο.