Εδώ και μήνες, ένα συγκεκριμένο επικοινωνιακό περιβάλλον προσπαθούσε συστηματικά να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι ο Ολυμπιακός βρίσκεται σε κρίση. Ότι το σύνολο του Γιώργου Μπαρτζώκα «δεν έχει πια ταυτότητα», ότι η ομάδα «δεν πατάει καλά», ότι οι φυσιολογικές διακυμάνσεις μιας σεζόν ισοδυναμούν με «τέλος κύκλου». Κάθε δυσκολία μεγεθυνόταν, κάθε αναποδιά παρουσιαζόταν ως επιβεβαίωση ενός αφηγήματος που κατασκευάστηκε και συντηρήθηκε με επιμονή: πίεση στον Ολυμπιακό, αμφισβήτηση στον προπονητή, τεχνητή ανασφάλεια γύρω από το ερυθρόλευκο οικοδόμημα.
Η ομολογία που αλλάζει τα δεδομένα
Και τώρα, η ίδια πλευρά που επιχειρούσε να επιβάλει αυτό το αφήγημα, ομολογεί κρίση στο δικό της στρατόπεδο. Το πρόσφατο άρθρο του γνωστού μέσου –άτυπου γραφείου τύπου της ΚΑΕ Παναθηναϊκός- δεν αποτελεί απλώς μία καταγραφή της ήττας του Παναθηναϊκού στο Βελιγράδι. Είναι ένα κείμενο damage control. Μία προσπάθεια να διαχειριστεί επικοινωνιακά μια πραγματικότητα που πια δεν κρύβεται: ο Παναθηναϊκός αντιμετωπίζει αγωνιστική και ψυχολογική κρίση μόλις στον Νοέμβριο.
Προστασία Αταμάν… με παράλληλη προετοιμασία αμφισβήτησης
Η παραδοχή γίνεται, αλλά γίνεται ελεγχόμενα. Η κριτική μετατοπίζεται προσεκτικά: στις απουσίες, στις δυσκολίες στη θέση «5», στη συγκυρία, στη φόρμα παικτών. Ο Εργκίν Αταμάν εμφανίζεται θεσμικά προστατευμένος, την ίδια ώρα όμως που οι ίδιοι μηχανισμοί επικοινωνίας αρχίζουν από τις άκρες να τον «ψαλιδίζουν» — με υπαινιγμούς για διαχείριση, για ρόλους, για κατεύθυνση. Επίσημη κάλυψη, άτυπη αμφισβήτηση. Η πιο γνώριμη τακτική.
Το αφήγημα του «ηγέτη» και η αντίστροφη ανάγνωση
Παράλληλα, επιχειρείται να χτιστεί ηγετική αφήγηση γύρω από τον Κώστα Σλούκα. Χαρακτηρίζεται ως «ευλογία», ως σημείο αναφοράς, ως εκείνος που «θα τραβήξει μπροστά». Μία δήλωσή του προβάλλεται σχεδόν ως λύση. Κι όμως — η ίδια η δήλωση («ντρέπομαι για την εικόνα μας») αποτελεί την πιο καθαρή παραδοχή του προβλήματος: η ομάδα δεν έχει σταθερό leadership μέσα στο παρκέ, ούτε αγωνιστική βάση για να πατήσει πάνω της.
Η ρίζα της κρίσης: επιλογές, όχι συγκυρίες
Και εδώ ακριβώς είναι η ουσία: στον Παναθηναϊκό δεν βρίσκονται απλώς μπροστά σε μια συγκυριακή αγωνιστική κάμψη, αλλά μπροστά στο αποτέλεσμα συγκεκριμένων επιλογών. Το καλοκαίρι η ομάδα προτίμησε την επικοινωνία από τη δουλειά. Επέλεξε ταξίδι στην Αυστραλία αντί κανονικής προετοιμασίας, με στόχο να καλλιεργηθεί μια εικόνα ψευδεπίγραφου «μεγαλείου», τη στιγμή που άλλες ομάδες έβαζαν βάσεις φυσικής κατάστασης, αυτοματισμών και ρόλων. Ακόμη και το Σούπερ Καπ αντιμετωπίστηκε ως διαδικασία χωρίς αξία, κάτι «δευτερεύον», που μπορούσε να παρακαμφθεί χωρίς συνέπειες. Η σεζόν όμως δεν επιβραβεύει την εικόνα, αλλά τη συνέχεια. Ό,τι δεν χτίστηκε τον Αύγουστο, δεν εμφανίζεται τον Νοέμβριο.
Το… ως μη γενόμενο δείπνο στο Σούνιο
Το ίδιο και το περίφημο δείπνο στο Σούνιο πριν το ντέρμπι του ΣΕΦ. Παρουσιάστηκε ως ένδειξη συνοχής, αποφασιστικότητας και ενότητας, ως συμβολική επανατοποθέτηση της ομάδας στη γραμμή της αυτοπεποίθησης. Στην πράξη αποδείχθηκε ως μη γενόμενο. Καμία αγωνιστική εικόνα δεν άλλαξε, καμία σταθερότητα δεν αποκτήθηκε, καμία συλλογική συμπεριφορά δεν μετατοπίστηκε. Το μπάσκετ δεν επηρεάζεται από τελετουργίες, φωτογραφίες και συναισθηματικές εξυψώσεις. Επηρεάζεται από την καθημερινή σκληρή δουλειά, από τον ρυθμό, από τη δομή, από την πειθαρχία και από το σχέδιο.
Το παρκέ δεν λέει ποτέ ψέματα
Το ίδιο το παρκέ είναι εκείνο που επιστρέφει την αλήθεια. Και η αλήθεια, όσο κι αν επιδιώχθηκε να αλλοιωθεί επικοινωνιακά, εμφανίζεται καθαρή: κάθε φορά που ο Παναθηναϊκός απομακρύνεται από το ΟΑΚΑ, η εικόνα του καταρρέει. Στην Μπολόνια, στο Βελιγράδι, σε οποιαδήποτε απαιτητική ατμόσφαιρα, η ομάδα φλερτάρει με τον διασυρμό. Όχι επειδή λείπει ένας παίκτης, ούτε επειδή «η μπάλα δεν μπήκε». Αλλά επειδή δεν έχει οικοδομηθεί ακόμη αγωνιστικός χαρακτήρας που να ταξιδεύει μαζί της.
Η διαφορά με τον Ολυμπιακό
Αυτό δεν είναι μομφή. Είναι διαπίστωση. Και είναι η ίδια διαπίστωση που αποκαλύπτει και τη διαφορά με τον Ολυμπιακό. Η ομάδα του Μπαρτζώκα εξακολουθεί να λειτουργεί με δομή, συνέχεια και εσωτερική συνοχή. Στον Πειραιά, η παρουσία της διοίκησης δεν ήταν ποτέ υπό αίρεση. Ο προπονητής έχει αναγνωρισμένο ρόλο και χρόνο — όχι επειδή δεν κρίνεται, αλλά επειδή κρίνεται πάνω σε σχέδιο. Ο Ολυμπιακός έχει στεγανά. Ο Παναθηναϊκός, αυτή τη στιγμή, έχει θόρυβο.
Και κάπως έτσι, η εικόνα ευθυγραμμίζεται με την πραγματικότητα
Η κρίση που προσπάθησαν να χρεώσουν στον Ολυμπιακό, εμφανίζεται και αναλύεται πλέον στον Παναθηναϊκό. Στο μπάσκετ, η αφήγηση μπορεί να προηγείται.
Αλλά η πραγματικότητα, πάντα — μα πάντα — γράφεται στο παρκέ.